Radyografik Muayene (RT)

1. Radyografik Muayene (RT) Nedir?
Radyografik muayene, malzemelerin veya kaynaklı birleşimlerin iç yapısında bulunan süreksizlikleri tespit etmek için iyonlaştırıcı radyasyon (X-ışını veya gama ışını) kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir.
📸 Temel Prensibi:
• X-ray tüpü (elektrikli kaynak) veya radyoaktif izotop (örneğin Ir-192, Co-60) ile malzemeye radyasyon verilir.
• Malzemenin içinden geçen radyasyon, arka planda bulunan bir film veya dijital detektör (CR/DR sistemleri) üzerine düşer.
• Eğer malzeme içinde bir hata varsa (örneğin boşluk, cüruf, çatlak), bu bölgeden daha fazla radyasyon geçer.
• Bu fark sayesinde film veya dijital görüntü üzerinde kontrast farkı olarak hata tespit edilir.
🧪 Radyasyon Kaynakları:
• X-ray cihazları (genellikle 100-300 kV arası)
• Radyoaktif izotoplar:
o Iridyum-192 (Ir-192): orta kalınlıktaki parçalar
o Kobalt-60 (Co-60): kalın parçalar
o Selenyum-75 (Se-75): daha ince parçalar
🖼️ Görüntüleme Yöntemleri:
• Klasik film (röntgen filmi)
• Bilgisayarlı radyografi (CR – Computed Radiography)
• Doğrudan dijital radyografi (DR – Digital Radiography)
________________________________________

✅ 2. Diğer NDT Yöntemlerine Göre Avantajları Nelerdir?
Hacimsel hata tespiti çok başarılıdır. : Gözenek, cüruf, penetrasyon eksikliği gibi hacim hatalarını net gösterir.
Kalıcı kayıt sağlar. : Film ya da dijital görüntü arşivlenebilir ve izlenebilir.
Yorumlama görseldir. : Operatör, hatayı fiziksel olarak görsel şekilde inceleyebilir.
Parça şekline bağlı değildir. : Karmaşık geometrili parçalarda da uygulanabilir.
Hataların yönelimi önemli değildir. : Hatanın yönüne bağlı kalmaksızın algılanabilir.
________________________________________

🛠️ 3. Bu Yöntemle Hangi Hatalar Bulunur?
Radyografik muayene ile özellikle hacimsel ve yoğunluk farkı oluşturan hatalar başarılı şekilde tespit edilir. Ancak ince yüzey çatlaklarına karşı duyarlılığı düşüktür.

Gaz boşlukları (porozite) : Küçük ya da büyük gaz kaynaklı boşluklar.
Cüruf kalıntıları (slag inclusion) : Kaynak içinde sıkışmış cüruf parçaları.
Penetrasyon eksikliği : Kökte erime yetersizliği.
Bağlantı eksikliği (lack of fusion) : Katmanlar arası tam birleşmeme.
Katılaşma çatlakları (solidification cracks) : Özellikle döküm parçalar içinde.
Yabancı madde kapanımları : Metal dışı maddelerin hapsolması (tungsten, curuf, metal parçası vs).
________________________________________

🏭 4. Endüstrideki Önemi Nedir?
Radyografik test, yüksek kalite gerektiren sektörlerde ve güvenlik kritik bileşenlerde sıkça tercih edilir. Özellikle belgelendirme ve müşteri onaylı projelerde vazgeçilmezdir.
Sektör ve Kullanım Alanları
Basınçlı kap ve boru : Kaynak dikişlerinin hacimsel kontrolü (ör. kazan, boru hattı, ısı değiştirici)
Petrokimya / rafineri : Tanklar, vanalar, flanş kaynakları
Nükleer enerji : Reaktör bölümleri, yüksek riskli birleşimler
Havacılık ve uzay : Kritik döküm parçalar, iniş takımı bileşenleri
Döküm sanayi : Döküm parça içindeki gözenek ve kalıp hatalarının tespiti
Savunma ve tersaneler : Askerî donanım, zırh panelleri, denizaltı kaynakları