Görsel Muayene (VT)
1. Görsel Muayene (VT) Nedir?
Görsel muayene (VT), en eski ve en yaygın kullanılan tahribatsız muayene yöntemidir. Temeli, malzeme yüzeyindeki kusurların eğitimli bir gözle veya yardımcı ekipmanlarla (büyüteç, endoskop, boroskop, kamera vb.) incelenmesine dayanır. İnsanlık tarihi kadar eski olan bu yöntem, endüstriyel kalite kontrol süreçlerinde sistematik hale gelmiş ve günümüzde çeşitli standartlarla (örneğin EN ISO 17637, ASME BPVC, AWS D1.1) tanımlanmıştır. Görsel muayene ikiye ayrılır:
• Doğrudan görsel muayene: Operatörün nesneyi doğrudan çıplak gözle veya basit yardımcılarla incelemesi.
• Dolaylı görsel muayene: Ulaşılması zor alanlarda kamera, boroskop gibi ekipmanların kullanılması.
________________________________________
2. Diğer NDT Yöntemlerine Göre Avantajları Nelerdir?
Ekonomik :Ekipman ihtiyacı düşüktür; genellikle çıplak göz, aydınlatma ve büyüteç yeterlidir.
Hızlı : Diğer NDT yöntemlerine göre çok daha hızlı uygulanır ve sonuç alınır.
Temel ön değerlendirme sağlar : Diğer yöntemlere gerek olup olmadığına dair ilk izlenimi verir.
Uygulama esnekliği :Tüm endüstrilerde yaygın olarak kullanılır.
________________________________________
3. Hangi Hatalar Bu Yöntemle Tespit Edilebilir?
Görsel muayene sadece yüzey hatalarını tespit edebilir. Başlıca tespit edilebilen kusurlar:
Tespit Edilebilir Kusurlar
Yüzey çatlakları : Kaynak bölgesindeki ince yüzeysel çatlaklar.
Gözenekler (Porozite) : Özellikle büyük yüzey poroziteleri görülebilir.
Cüruf, metal sıçramaları : Kaynak sonrası temizlenmeyen tortular.
Eksik ergime (incomplete fusion) : Gözle fark edilen birleşme hataları.
Yanma olukları (undercut) : Kaynak kenarında oluşan oyuklar.
Şekil bozuklukları (geometrik) : Kaynağın düzgün olmaması, taşma, içbükeylik vb.
Korozyon, oksidasyon : Paslanma, yüzeyde bozulmalar.
________________________________________
4. Endüstrideki Önemi Nedir?
Görsel muayene:
• Her NDT sürecinin ilk adımı olarak değerlendirilir. Genellikle muayene öncesi yüzey hazırlığı ve ön değerlendirme için zorunludur.
• EN ISO 17637, ASME, AWS gibi pek çok standartta görsel muayene şart koşulmuştur.
• Özellikle kaynaklı imalat, basınçlı kaplar, boru hatları, otomotiv ve havacılık sektörlerinde ilk savunma hattı olarak kabul edilir.
• Yetersiz bir görsel muayene, diğer ileri seviye NDT yöntemleri uygulanmış olsa bile, ciddi kalite sorunlarına neden olabilir.
• Ekonomik olması nedeniyle, yüksek hacimli üretimlerde yaygın olarak uygulanır.