Manyetik Parçacık Muayenesi (MT)
1. Manyetik Parçacık Muayenesi (MT) Nedir?
Manyetik Parçacık Muayenesi, ferromanyetik özellikteki (örneğin demir, nikel, kobalt ve alaşımları gibi) malzemelerde yüzey ve yüzeye çok yakın alt tabakalardaki süreksizliklerin tespiti için kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir.
🔧 Temel Prensibi:
• Muayene edilecek parça manyetize edilir (doğru akım, alternatif akım veya yarım dalga AC ile).
• Eğer malzeme içerisinde bir süreksizlik (örneğin çatlak) varsa, bu süreksizlik manyetik alanın geçişini bozar ve kaçak akı (flux leakage) oluşturur.
• Kaçak akının oluştuğu bölgeye serbestçe hareket eden manyetik parçacıklar (kuru toz veya ıslak süspansiyon) uygulandığında, bu parçacıklar kaçak alan çevresinde toplanır ve görsel bir gösterge oluşur.
💡 Uygulama Şekilleri:
• Yüzey hataları için kuru toz yöntemi (genelde AC akım kullanılır)
• Yüzeye yakın hatalar için ıslak süspansiyon yöntemi (DC ya da yarım dalga AC kullanılır)
• Görünür parçacıklar ya da UV ışık altında floresanlı parçacıklar ile tespit yapılabilir.
📏 Uygunluk Koşulu:
Sadece ferromanyetik malzemelerde uygulanabilir.
________________________________________
✅ 2. Diğer NDT Yöntemlerine Göre Avantajları Nelerdir?
Yüzey ve yüzeye yakın kusurlar için çok hassastır. : Özellikle yüzey çatlaklarında yüksek hassasiyet sağlar.
Hızlı ve pratik uygulamadır. : Sahada çok kısa sürede sonuç alınabilir.
Sonuçlar görseldir. : Parçacıklar sayesinde hata konumu doğrudan gözle görülebilir.
Uygun maliyetlidir. : Ekipman ve sarf malzemeleri nispeten ucuzdur.
Kompleks geometrilere uyumludur. : Kaynaklı birleşimler, dişli yüzeyler, döküm parçalar vb. için uygundur.
________________________________________
🛠️ 3. Bu Yöntemle Hangi Hatalar Bulunur?
Sadece yüzey ve yüzeye 1–3 mm derinlikteki süreksizlikler tespit edilebilir.
Yüzey çatlakları : En hassas tespit edilen hata türüdür (özellikle yorgunluk çatlakları).
Soğuk kaynak (lack of fusion) : Yüzeydeki kaynak kusurları görülebilir.
Katılaşma çatlakları : Döküm parçalarda oluşan yüzeysel çatlaklar.
Taşlama çatlakları (grinding cracks) : Isıl gerilmeler nedeniyle oluşan yüzeysel mikroçatlaklar.
Yüzey boşlukları (porozite, inklüzyon) : Ancak sadece yüzeye açık olanlar görülebilir.
Yüzeye açık hadde çatlakları : Özellikle hadde mamullerinde görülebilir.
________________________________________
🏭 4. Endüstrideki Önemi Nedir?
Manyetik parçacık testi, özellikle ferromanyetik malzeme içeren parça ve birleşimlerde kritik öneme sahiptir.
Sektör ve Kullanım Alanları
Kaynaklı imalat sektörü : Kaynak sonrası yüzey çatlak kontrolü (örneğin vinç, köprü, basınçlı kap).
Demiryolu ve otomotiv : Dingil, tekerlek, süspansiyon parçaları.
Havacılık ve savunma : Rotor milleri, dişli sistemleri.
Enerji ve nükleer : Türbin parçaları, flanşlar, boru hatları üzerindeki kaynaklar.
Döküm ve metal işleme : Çelik dökümlerde yüzey çatlağı ve kalıp kusuru kontrolü.